2022 werd duidelijk dat dat zeker reden is tot een feestje, maar ‘‘it takes two to tango’. En dus ding de zoektocht op 13 april 2023 verder in Den Haag met sprekers Tiny Kox (parlementsvoorzitter van de Raad van Europa en lid van de Eerste Kamer voor de SP) en en Heinrich Winter (bestuurskundige aan de Rijksuniversiteit Groningen).

Parlementsvoorzitter Tiny Kox over het Europees Handvest
In een volle zaal met lokale en landelijke politici, beleidsambtenaren, bestuurders van taalorganisaties van het Fries, Nedersaksisch, Limburgs, Papiaments en Afrikaans, en verschillende jongeren vertelde Tiny Kox vanuit zijn ervaringen over 25 jaar Europees Handvest.

Wat is er bereikt, en hoe kunnen de aanbevelingen van de Raad van Europa nog effectiever worden omgezet in wetgeving en beleid voor het Fries, Nedersaksisch, Limburgs, Jiddisch, Romani, Papiaments en Nederlandse gebarentaal? Volgens Kox doet Nederland het niet perse heel slecht, maar zijn er nog geen voldoende verbeteringen mogelijk. Het feit dat er geen sancties worden opgelegd als afspraken niet worden nageleefd, mar volgens Kox geen reden zijn om het daarom niet te doen.

Lees hier de volledige Nederlandstalige of  Engelstalige lezing van Tiny Kox.

Bestuurskundige Heinrich Winter over de toepassing van een Lokaal Handvest
Heinrich Winter is hoogleraar bestuurskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Op de DINGtiid-lezing van 2022 analyseerde hij de toekomstbestendigheid van het Europees Handvest, en deed hij het voorstel om tot een Lokaal Handvest te komen. In Den Haag ging hij er verder op in hoe overheden, zoals gemeenten in Fryslân met de inwoners tot zo’n handvest kunnen komen om de ambities van de Friese taal en cultuur vast te leggen. Dat denkproces kan bovendien dienen als voorbeeld voor andere erkende talen van het Europees Handvest.

Lees hier de Nederlandstalige lezing van Heinrich Winter

 

Media over DINGtiid-lezing in Den Haag

Samenvatting van de middag door Spoken Word-kunstenaar Gabriëlle Terpstra

Agoeie
Dag
Hoi
Moai datst der bist, binnenkomst
Op e pen fan dingtiid stjit 2030 dat klinkt foar my as Science Fiction
Wylst 2008 klinkt as twa jier lyn
Fijn om bij binnenkomst eigen taal te horen, bekenden te zien, glimlachjes te ontvangen, glimkjes
Dat gevoel is universeel
Twijfel om ergens bij te staan maar taal verbindt
Gevraagd & Ongevraagd advies in het centrum van de macht
Ik denk continu aan het Hûnekop liedje het is een lang lang eind van Den Haag

Delegaties, ondersteuners en ministeries
Papiamento, Nedersaksisch en Limburgs
Een niet recht te breien flater
Maar dat hoor je misschien later, bijna accentloos
Relaties kun je opbouwen met taal, bevorderen, relatietaal
Secretaris generaal
Mensenrechten, minderheidstalen, nog geen doorslaand succes
Als dichter voelt hier zitten in het begin een beetje als in een filmhuis zitten bij een film waar ik de strekking van denk te begrijpen maar wat ook net te vaag is maar waarvan de mensen in de zaal achteraf zeggen dat ze het een prachtige film vonden

Hoe oordelen wij over het handvest; 25 jarig bestaan
Vieren, maar hoe gaat het nou echt?
Onvoldoende en slordig
Ik wol dat als ik ris oppakt wurd, it wol yn it Frysk ken. Ik ferlies my hjirnei yn gedachte oer hoe’t dat der dan presys ûtsjocht., myn arrestaasje, by de rjochtbank en hoe’t ik dan yn de finzenis Fryske literatuer lêze ken, dat liket my wol wat. At ik mysels oansprek net sa ferlern te gean yn gedachten, hear ik dat it Frysk de beste posysje hat, dus dat belooft wat goeds foar myn arrestaasje.
Ik wol dat ek foar oare talen. It sangerige, it nijsgjirriche fan ferskatene talen sjen en hearen hat iets machtigs. Dyn eigen taal sjen en hearren fielt waarm, wy dogge it al best goed. We doen het al best goed

Veenkolonie, minder kloven. We moeten dichten, ik moet dichten
Als inwoners kunnen we meer het gesprek voeren, lokaar
Mienskip, samen delen, bouwen
Su soene we in Liwwadden mear Liwwadders syn kenne, Liwwadderse skriefles ofsu, met posters. Lykt my wel wat
Ik wol ek mear Bilds hearre, ik doen altyd of ik t spreek, want ik hef t een paar keer hoort, maar ik hef gjin idee, ik doen mar wat, maar dêr begint it faak met

Maargoed, de kloof. Taal dicht die ook op lokaal niveau
Zelf ben ik als dichter vrij socialist, Domela is ûs verlosser maar als ik Fries praat met anders denkenden fyl ik my ferbûn
Als we samen zien en ervaren voelen we ons verbonden.
En we bouwen altijd van binnenuit
Meer transparantie geven, samen doen, sichtberens, tegearre, together
Wensen van de mensen
Mienskip is inderdaad het mooiste woord van de Friese taal

En dizze minimienskip fan hjoed fielt as in opbouwende
De film wordt gaandeweg minder vaag, zelfs de dichter vond hem mooi
En giet ynspirearre werom nei Fryslân 

Fotocredits: Bart Maat (13 april 2023)

" />

Sfeerimpressie DINGtiid-lezing ’25 jaar Europees Handvest’ in Den Haag

18/04/2023

Het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderen is 25 jaar in werking. Op onze DINGtiid-lezing 2022 werd duidelijk dat dat zeker reden is tot een feestje, maar ‘‘it takes two to tango’. En dus ding de zoektocht op 13 april 2023 verder in Den Haag met sprekers Tiny Kox (parlementsvoorzitter van de Raad van Europa en lid van de Eerste Kamer voor de SP) en en Heinrich Winter (bestuurskundige aan de Rijksuniversiteit Groningen).

Parlementsvoorzitter Tiny Kox over het Europees Handvest
In een volle zaal met lokale en landelijke politici, beleidsambtenaren, bestuurders van taalorganisaties van het Fries, Nedersaksisch, Limburgs, Papiaments en Afrikaans, en verschillende jongeren vertelde Tiny Kox vanuit zijn ervaringen over 25 jaar Europees Handvest.

Wat is er bereikt, en hoe kunnen de aanbevelingen van de Raad van Europa nog effectiever worden omgezet in wetgeving en beleid voor het Fries, Nedersaksisch, Limburgs, Jiddisch, Romani, Papiaments en Nederlandse gebarentaal? Volgens Kox doet Nederland het niet perse heel slecht, maar zijn er nog geen voldoende verbeteringen mogelijk. Het feit dat er geen sancties worden opgelegd als afspraken niet worden nageleefd, mar volgens Kox geen reden zijn om het daarom niet te doen.

Lees hier de volledige Nederlandstalige of  Engelstalige lezing van Tiny Kox.

Bestuurskundige Heinrich Winter over de toepassing van een Lokaal Handvest
Heinrich Winter is hoogleraar bestuurskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Op de DINGtiid-lezing van 2022 analyseerde hij de toekomstbestendigheid van het Europees Handvest, en deed hij het voorstel om tot een Lokaal Handvest te komen. In Den Haag ging hij er verder op in hoe overheden, zoals gemeenten in Fryslân met de inwoners tot zo’n handvest kunnen komen om de ambities van de Friese taal en cultuur vast te leggen. Dat denkproces kan bovendien dienen als voorbeeld voor andere erkende talen van het Europees Handvest.

Lees hier de Nederlandstalige lezing van Heinrich Winter

 

Media over DINGtiid-lezing in Den Haag

  • ‘Tiny Kox over het Fries in Nederland: bescherming gaat goed, bevordering kan beter’, (LC 14-04-2023)
  • ‘Naleven Handvest minderheidstalen ook na 25 jaar zaak van ‘kleine stapjes vooruit’’, (Omrop 14-04-2023)
  • ‘Moet de overheid meer doen om het Fries te beschermen? LC Commentaar’, (LC 19-04-2023)

Samenvatting van de middag door Spoken Word-kunstenaar Gabriëlle Terpstra

Agoeie
Dag
Hoi
Moai datst der bist, binnenkomst
Op e pen fan dingtiid stjit 2030 dat klinkt foar my as Science Fiction
Wylst 2008 klinkt as twa jier lyn
Fijn om bij binnenkomst eigen taal te horen, bekenden te zien, glimlachjes te ontvangen, glimkjes
Dat gevoel is universeel
Twijfel om ergens bij te staan maar taal verbindt
Gevraagd & Ongevraagd advies in het centrum van de macht
Ik denk continu aan het Hûnekop liedje het is een lang lang eind van Den Haag

Delegaties, ondersteuners en ministeries
Papiamento, Nedersaksisch en Limburgs
Een niet recht te breien flater
Maar dat hoor je misschien later, bijna accentloos
Relaties kun je opbouwen met taal, bevorderen, relatietaal
Secretaris generaal
Mensenrechten, minderheidstalen, nog geen doorslaand succes
Als dichter voelt hier zitten in het begin een beetje als in een filmhuis zitten bij een film waar ik de strekking van denk te begrijpen maar wat ook net te vaag is maar waarvan de mensen in de zaal achteraf zeggen dat ze het een prachtige film vonden

Hoe oordelen wij over het handvest; 25 jarig bestaan
Vieren, maar hoe gaat het nou echt?
Onvoldoende en slordig
Ik wol dat als ik ris oppakt wurd, it wol yn it Frysk ken. Ik ferlies my hjirnei yn gedachte oer hoe’t dat der dan presys ûtsjocht., myn arrestaasje, by de rjochtbank en hoe’t ik dan yn de finzenis Fryske literatuer lêze ken, dat liket my wol wat. At ik mysels oansprek net sa ferlern te gean yn gedachten, hear ik dat it Frysk de beste posysje hat, dus dat belooft wat goeds foar myn arrestaasje.
Ik wol dat ek foar oare talen. It sangerige, it nijsgjirriche fan ferskatene talen sjen en hearen hat iets machtigs. Dyn eigen taal sjen en hearren fielt waarm, wy dogge it al best goed. We doen het al best goed

Veenkolonie, minder kloven. We moeten dichten, ik moet dichten
Als inwoners kunnen we meer het gesprek voeren, lokaar
Mienskip, samen delen, bouwen
Su soene we in Liwwadden mear Liwwadders syn kenne, Liwwadderse skriefles ofsu, met posters. Lykt my wel wat
Ik wol ek mear Bilds hearre, ik doen altyd of ik t spreek, want ik hef t een paar keer hoort, maar ik hef gjin idee, ik doen mar wat, maar dêr begint it faak met

Maargoed, de kloof. Taal dicht die ook op lokaal niveau
Zelf ben ik als dichter vrij socialist, Domela is ûs verlosser maar als ik Fries praat met anders denkenden fyl ik my ferbûn
Als we samen zien en ervaren voelen we ons verbonden.
En we bouwen altijd van binnenuit
Meer transparantie geven, samen doen, sichtberens, tegearre, together
Wensen van de mensen
Mienskip is inderdaad het mooiste woord van de Friese taal

En dizze minimienskip fan hjoed fielt as in opbouwende
De film wordt gaandeweg minder vaag, zelfs de dichter vond hem mooi
En giet ynspirearre werom nei Fryslân 

Fotocredits: Bart Maat (13 april 2023)