DINGtiid heeft op meerdere momenten in 2019 zijn zorgen geuit over de financiële zorgen omtrent de Fryske Akademy. Ook in het BFTK-advies van 2018 vroeg DINGtiid daarvoor al aandacht. In meerdere gesprekken met gedeputeerde Poepjes en gedeputeerde Fokkens-Kelder wees DINGtiid er in 2019 op dat er sprake is van de allergrootste urgentie om actie te ondernemen op dit dossier. (Op 7 november 2019 maakte Gedeputeerde Staten bekend dat de provincie de Fryske Akademy met 1 miljoen euro steunt.)
In juni 2019 uitte DINGtiid in een brief aan de provincie zijn zorgen over het tijdelijk onderbreken van het ontwikkeltraject van de kerndoelen van het schoolvak Fries. De provincie Fryslân zette het traject Kurrikulum.frl tijdelijk stop op 1 april 2019, omdat bleek dat het traject inhoudelijk en financieel toch niet binnen de oorspronkelijke opdracht kon worden uitgevoerd. DINGtiid verzocht de provincie Fryslân in de brief met klem om alle moeite te doen om te zorgen dat het proces van het vaststellen van de kerndoelen Fries geen verdere schade zou oplopen door de vertraging. (In maart 2020 heeft de provincie Fryslân aan Cedin de opdracht gegeven om de tweede fase van de ontwikkeling van het ontwikkeltraject uit te voeren.)
DINGtiid heeft in december 2019 met brieven aan het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden en de Rechtbank Noord-Nederland aandacht gevraagd voor de positie van het Fries binnen de rechtspraak, in het bijzonder in relatie tot het gebruiken van het Fries in de rechtszaal. Daarnaast werd ook aandacht gevraagd voor het kwetsbare Friese tolkennetwerk. DINGtiid schreef in de brief dat het voor Friestaligen die in contact komen met de rechtspraak van groot belang is dat ze onbelet hun taal kunnen spreken in de rechtszaal, en hiertoe ook proactief worden uitgenodigd. In de brief stelt DINGtiid dat het gebruik van de Friese taal, in het bijzonder in de rechtszaal, zal bijdragen aan de kwaliteit van de rechtspraak. (DINGtiid heeft tot op heden nog geen reactie mogen ontvangen op de brieven).
In november 2019 organiseerde DINGtiid een DINGpetear over de Kennisinfrastructuur van het Fries als onderdeel van een adviestraject hierover. Belanghebbenden van zowel maatschappelijke als onderwijsorganisaties konden hun mening en vragen kwijt over de structuur van onderzoeks- en onderwijs(ondersteunings)organisaties op het gebied van de Friese taal. Worden studenten Fries goed genoeg voorbereid op een carrière in de maatschappelijke sector of het onderwijs? Weet het veld de kennissector goed genoeg te vinden, en sluiten de kennisinstellingen van het Fries optimaal aan bij de vraagstukken van nu en straks? In de aanloop naar dit DINGpetear zijn gesprekken gevoerd met bestuurders van de Afûk, NHL/Stenden, Tresoar en Fryske Akademy, en met lectoren en hoogleraren Fries of meertaligheid in binnen- en buitenland. Begin 2020 heeft een rondetafelgesprek over de Kennisinfrastructuur met jonge professionals in dit veld plaatsgevonden; ook een studiereis van DINGtiid naar Galicië, eind januari 2020, stond in het teken van Kennisinfrastructuur. De resultaten vormen input voor een advies aan het ministerie van BZK, de provincie Fryslân en het veld, dat volgens verwachting eind 2020 gereed zal zijn.
Jaarverslag DINGtiid 2019 Nederlands
Lees hier de reactie van minister Ollongren op het jaarverslag 2019 (8 mei 2020)
" />
DINGtiid, het adviesorgaan voor de Friese taal, kijkt met tevredenheid terug op 2019. Een jaar waarin uitvoerig onderzoek is gedaan voor advies, maar ook nadrukkelijk aandacht is gevraagd voor pijnpunten ten aanzien van het Fries in wetenschap, onderwijs en rechtspraak.
DINGtiid werkte in 2019 aan meerdere adviesdossiers. Een richtte zich op het gebruik van het Fries bij gemeenten; de onderzoeksresultaten hiervan worden in 2020 gepubliceerd. Ook voerde DINGtiid een casestudy uit naar het gebruik van het Fries bij vijf Rijksuitvoeringsorganisaties, onder andere de Belastingdienst en het UWV. Hieruit blijkt dat de Rijksuitvoeringsorganisaties bekend zijn met de Wet gebruik Friese taal en dus met de wettelijke positie van de Friese taal. Geen van de Rijksuitvoeringsorganisaties heeft echter ten aanzien van het Fries specifiek taalbeleid opgesteld. In de dagelijkse praktijk wordt het Fries bij deze organisaties vooral mondeling gebruikt om de burgers zo goed mogelijk van dienst te kunnen zijn. DINGtiid heeft op 7 november 2019 de voorlopige conclusies en aanbevelingen aangeboden aan minister Knops van BZK. Een van de adviezen is om alle Rijksuitvoeringsorganisaties die actief zijn in Fryslân of contact hebben met Friese burgers, expliciet taalbeleid voor het Fries te laten opstellen.
DINGtiid heeft ook op pijnpunten betreffende het Fries gewezen:
DINGtiid heeft op meerdere momenten in 2019 zijn zorgen geuit over de financiële zorgen omtrent de Fryske Akademy. Ook in het BFTK-advies van 2018 vroeg DINGtiid daarvoor al aandacht. In meerdere gesprekken met gedeputeerde Poepjes en gedeputeerde Fokkens-Kelder wees DINGtiid er in 2019 op dat er sprake is van de allergrootste urgentie om actie te ondernemen op dit dossier. (Op 7 november 2019 maakte Gedeputeerde Staten bekend dat de provincie de Fryske Akademy met 1 miljoen euro steunt.)
In juni 2019 uitte DINGtiid in een brief aan de provincie zijn zorgen over het tijdelijk onderbreken van het ontwikkeltraject van de kerndoelen van het schoolvak Fries. De provincie Fryslân zette het traject Kurrikulum.frl tijdelijk stop op 1 april 2019, omdat bleek dat het traject inhoudelijk en financieel toch niet binnen de oorspronkelijke opdracht kon worden uitgevoerd. DINGtiid verzocht de provincie Fryslân in de brief met klem om alle moeite te doen om te zorgen dat het proces van het vaststellen van de kerndoelen Fries geen verdere schade zou oplopen door de vertraging. (In maart 2020 heeft de provincie Fryslân aan Cedin de opdracht gegeven om de tweede fase van de ontwikkeling van het ontwikkeltraject uit te voeren.)
DINGtiid heeft in december 2019 met brieven aan het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden en de Rechtbank Noord-Nederland aandacht gevraagd voor de positie van het Fries binnen de rechtspraak, in het bijzonder in relatie tot het gebruiken van het Fries in de rechtszaal. Daarnaast werd ook aandacht gevraagd voor het kwetsbare Friese tolkennetwerk. DINGtiid schreef in de brief dat het voor Friestaligen die in contact komen met de rechtspraak van groot belang is dat ze onbelet hun taal kunnen spreken in de rechtszaal, en hiertoe ook proactief worden uitgenodigd. In de brief stelt DINGtiid dat het gebruik van de Friese taal, in het bijzonder in de rechtszaal, zal bijdragen aan de kwaliteit van de rechtspraak. (DINGtiid heeft tot op heden nog geen reactie mogen ontvangen op de brieven).
In november 2019 organiseerde DINGtiid een DINGpetear over de Kennisinfrastructuur van het Fries als onderdeel van een adviestraject hierover. Belanghebbenden van zowel maatschappelijke als onderwijsorganisaties konden hun mening en vragen kwijt over de structuur van onderzoeks- en onderwijs(ondersteunings)organisaties op het gebied van de Friese taal. Worden studenten Fries goed genoeg voorbereid op een carrière in de maatschappelijke sector of het onderwijs? Weet het veld de kennissector goed genoeg te vinden, en sluiten de kennisinstellingen van het Fries optimaal aan bij de vraagstukken van nu en straks? In de aanloop naar dit DINGpetear zijn gesprekken gevoerd met bestuurders van de Afûk, NHL/Stenden, Tresoar en Fryske Akademy, en met lectoren en hoogleraren Fries of meertaligheid in binnen- en buitenland. Begin 2020 heeft een rondetafelgesprek over de Kennisinfrastructuur met jonge professionals in dit veld plaatsgevonden; ook een studiereis van DINGtiid naar Galicië, eind januari 2020, stond in het teken van Kennisinfrastructuur. De resultaten vormen input voor een advies aan het ministerie van BZK, de provincie Fryslân en het veld, dat volgens verwachting eind 2020 gereed zal zijn.
Jaarverslag DINGtiid 2019 Nederlands
Lees hier de reactie van minister Ollongren op het jaarverslag 2019 (8 mei 2020)