Rechtspraak
Vanwege de langlopende kwestie tussen het Openbaar Ministerie en de rechtbanktolken heeft artikel 9 een lager oordeel gekregen in het zevende rapport. Het recht om het Fries te gebruiken in de rechtbank moet gegarandeerd en de inzet van gekwalificeerde tolken worden versterkt, zo adviseert het Comité van Ministers.
De ComEx onderstreept dat de nationale overheid verantwoordelijk is voor implementatie van het Handvest. Deze implementatie kan worden versterkt door expliciete wetgeving, met beleid en met financiële ondersteuning voor de uitvoering van afspraken of het borgen van initiatieven uit Fryslân.
De ComEx raadt het Rijk aan om meer paragrafen van het Handvest te ratificeren met betrekking tot het onderwijs en de media. De ComEx ziet daarmee kansen om initiatieven uit de praktijk duurzaam te borgen. Het Comité van Ministers en de ComEx geven een hoofdrecommandatie om algemene kennis over het Fries en de erkende taalminderheden te verbeteren op nationaal niveau. Bovendien moeten belanghebbenden en vertegenwoordigers van de Friese taalgemeenschap beter betrokken worden bij het onderhandelingsproces van de BFTK 2024-2028.
In het zevende periodieke rapport valt het op dat het Rijk vaak voor informatie over deel III refereert aan deel II. Dit kan negatieve gevolgen hebben voor de volledigheid en kwaliteit van de informatievoorziening en een artikel zou daarmee een oordeel van de ComEx kunnen krijgen wat niet meer past bij de werkelijke situatie.
Rapport ‘Implementatie van het Europees Handvest (december 2023)
Lees hier de rapporten van 2018 en 2021
Mercator Europees Kenniscentrum heeft in opdracht van DINGtiid onderzoek gedaan naar de implementatie van het Europeesk Handvest voor Regionale of Minderheidstalen in Nederland sinds het ratificeren in 1996. In het onderzoeksrapport wordt de zevende rapportcyclus vergeleken met de voorgaande rapportagecycli, wordt er gereflecteerd op wat er is veranderd en of de informatievoorziening voldoende is voor de ComEx en wordt aangegeven welke zaken opvallen.
Achtergrond
In 2018 waren er vijf rapportages beschikbaar van de Raad van Europa (van 2001 tot 2016), die in het rapport uitgebreid zijn toegelicht en geanalyseerd. In 2021 is er naar aanleiding van de zesde rapportagecyclus een update gemaakt voor dat rapport. Naar aanleiding van de zevende rapportagecyclus is deze tweede update gemaakt in opdracht van DINGtiid, aan de hand van de rapporten van de Nederlandse overheid (mei 2021) en het Comité van Experts van de Raad van Europa en de aanbeveling van het Comité van Ministers (april 2023).
Samenvattend
De meerderheid van alle paragrafen heeft het oordeel “vervuld” gekregen van de ComEx. Desalniettemin is er op een aantal gebieden een hoger oordeel mogelijk. Bij artikel 8, onderwijs, is de meeste verbetering mogelijk. Twee artikelen hebben voor alle paragrafen het oordeel “vervuld”, namelijk artikel 12, culturele activiteiten en voorzieningen, en artikel 14, grensoverschrijdende uitwisselingen.
Nederland ontvangt, evenals alle voorgaande cycli, het advies van zowel de ComEx als het Comité van Ministers om het Fries onderwijs op alle onderwijsniveaus te verbeteren. Kwalitatieve en kwantitatieve verbetering is nodig, van voorschools tot universitair onderwijs. Bovendien adviseert de ComEx het Fries op het mbo te versterken door de ratificatie van het bijbehorende artikel. Op deze manier kan de doorgaande leerlijn worden verbeterd.
Rechtspraak
Vanwege de langlopende kwestie tussen het Openbaar Ministerie en de rechtbanktolken heeft artikel 9 een lager oordeel gekregen in het zevende rapport. Het recht om het Fries te gebruiken in de rechtbank moet gegarandeerd en de inzet van gekwalificeerde tolken worden versterkt, zo adviseert het Comité van Ministers.
De ComEx onderstreept dat de nationale overheid verantwoordelijk is voor implementatie van het Handvest. Deze implementatie kan worden versterkt door expliciete wetgeving, met beleid en met financiële ondersteuning voor de uitvoering van afspraken of het borgen van initiatieven uit Fryslân.
De ComEx raadt het Rijk aan om meer paragrafen van het Handvest te ratificeren met betrekking tot het onderwijs en de media. De ComEx ziet daarmee kansen om initiatieven uit de praktijk duurzaam te borgen. Het Comité van Ministers en de ComEx geven een hoofdrecommandatie om algemene kennis over het Fries en de erkende taalminderheden te verbeteren op nationaal niveau. Bovendien moeten belanghebbenden en vertegenwoordigers van de Friese taalgemeenschap beter betrokken worden bij het onderhandelingsproces van de BFTK 2024-2028.
In het zevende periodieke rapport valt het op dat het Rijk vaak voor informatie over deel III refereert aan deel II. Dit kan negatieve gevolgen hebben voor de volledigheid en kwaliteit van de informatievoorziening en een artikel zou daarmee een oordeel van de ComEx kunnen krijgen wat niet meer past bij de werkelijke situatie.
Rapport ‘Implementatie van het Europees Handvest (december 2023)
Lees hier de rapporten van 2018 en 2021