Advies schoolinspectie Fries: bestaande rolverdeling is goed

09/02/2021

Adviesorgaan DINGtiid raadt provincie Fryslân aan om de bevoegdheid van de schoolinspectie op het vak Fries in het primair en voortgezet onderwijs bij het Rijk te houden en niet over te dragen naar de provincie. Dat advies geeft DINGtiid naar aanleiding van een adviesvraag van provincie Fryslân (oktober 2020). De provincie vroeg DINGtiid onderzoek te doen naar de optimale omstandigheden voor toezicht op het Fries in het primair en voortgezet onderwijs. 

Provincie Fryslân vroeg hierbij in het bijzonder aandacht voor de positionering van de toezichtsbevoegdheid. Dit naar aanleiding van het Bestuursakkoord ‘Lok op 1’ (2019 – 2023) waarin de provincie de ambitie heeft uitgesproken om het toezicht op het Fries in het onderwijs naar de provincie over te brengen door dit van het Rijk over te nemen (resultaat 55 uit het Bestuursakkoord Lok op 1). Het toezicht op het onderwijs (en ook op het Fries in het onderwijs) wordt uitgevoerd door de Onderwijsinspectie.

Over het voldoen van de onderwijsinspectie voerde DINGtiid gesprekken met Provincie Fryslân, Onderwijsinspectie, Cedin, CSG Liudger, Lectoraat Meertaligheid en schriftelijke taalbeheersing NHL Stenden Hogeschool, ROOBOL en het Ministerie van OCW.

Conclusie: bestaande rolverdeling is goed

Op basis van die gesprekken concludeert DINGtiid dat de trend in het toezicht op het Fries in het onderwijs positief is. Iedereen heeft het belang van het Fries voorop en wil het Fries in het onderwijs verder brengen. DINGtiid stelt dat de bestaande formele rolverdeling goed is. Het toezicht is de afgelopen jaren verbeterd; om het toezicht optimaal te krijgen zijn verdere verbeteringen nodig en ook mogelijk, zowel aan de toezichts- als aan de beleidskant.

Aanbevelingen

DINGtiid doet een aantal aanbevelingen die redelijk eenvoudig uit te voeren zijn en op korte termijn een verschil kunnen maken. De rode draad in de aanbevelingen is dat de provincie in de rol van Taalskipper aansluit bij de inhoud, op de plek waar de inhoud bepaald en uitgevoerd wordt. De Taalskipper mag zichtbaar en proactief zijn en laten zien dat ze het belangrijk vindt om op dit terrein verantwoording te nemen.

•  ga regelmatig in gesprek als provincie en inspectie;
• sluit als provincie daar aan waar in het onderwijs de eindverantwoordelijkheid zit: de schoolbesturen;
• organiseer een jaarlijks overleg met alle schoolbesturen van Fryslân, met daarbij aandacht voor het Fries;
• ga individueel met de schoolbesturen in overleg over de ambitie voor hun scholen en ondersteun die ambitie;
• gebruik voor zowel het gemeenschappelijke als het individuele overleg de informatie van de inspectie als basis;
• laat de inspectie ook deelnemer zijn aan in ieder geval het jaarlijkse overleg;
• laat elk jaar een ‘onderwijsverslag voor het Fries’ maken met de inspectieresultaten van het afgelopen jaar, met andere woorden: maak de resultaten zichtbaar;
• organiseer het brede onderwijsnetwerk door elk jaar een dag van het Fries in het onderwijs te faciliteren. Met als doel om elkaar beter te leren kennen, van elkaar te leren en samenwerking te stimuleren;
• onderzoek of FROSK (Fryske Opliedings Skoalle, platform samen opleiden), een initiatief waarin scholen voor voortgezet onderwijs in samenwerken bij het opleiden van docenten, een voorbeeld kan zijn voor het verder ontwikkelen van het Fries in het onderwijs.

Lees hier de volledige adviesnotitie

Lees hier de (Friestalige) reactie van provincie Fryslân op onze adviesnotitie (16-06-2021)