Advysbrief ‘Set yn op in breed tagonklike minor Frysktalige sjoernalistyk’

25/01/2024

Wat is der nedich om de kwaliteit fan de Frysktalige sjoernalistyk te ferbetterjen no’t nije generaasjes sjoernalisten de Fryske taal minder goed yn de macht hawwe? Dy advysfraach krige DINGtiid yn april 2023 fan de ministearjes fan BZK en OCW, as gefolch fan in troch de Twadde Keamer oannommen moasje út desimber 2022.

Yn ús advysbrief oan BZK en OCW skriuwe wy dat it ferlet fan it ferstevigjen fan de Frysktalige sjoernalistyk út ferskate hoeken wei komt. Media, Provinsje Fryslân, ûnderwiis- en taalynstellingen binne al yn petear om yn dat ferlet te foarsjen en sette yn op in minor Frysktalige sjoernalistyk. DINGtiid is fan miening dat dat in weardefol inisjatyf is en jout dêrby de folgjende oanbefellings:

Oangeande de fersterking fan de Frysktalige sjoernalistyk:

Oan BZK en OCW: Gean yn petear mei sjoernalistike nijsbedriuwen, ûnderwiis- en taalynstellingen oer hoe’t der synergy berikt wurde kin om de kwaliteit fan it Frysk ûnder sjoernalisten en mediaprofesjonals te fersterkjen;
Oan OCW: Gean troch mei it ynvestearjen yn projekten lykas ‘Versterking lokale journalistiek door samenwerking’ en jou dêrby spesifyk omtinken oan it behearskjen fan it Frysk en kennis fan in meartalige mienskip;
Oan BZK en OCW: Undersykje de mooglikheden om de kêsten 11.1.g en 11.1.e fan it Europeesk Hânfêst te ratifisearjen, lykas oanbefelle troch de Committee of Experts en de Advisory Committee fan de Ried fan Europa en lis dy fêst yn de nije BFTK 2024-2028;
Oan BZK: Nim de oanbefellings út de Tuskenevaluaasje BFTK 2019-2023 fan DINGtiid mei;

Oangeande de minor Frysktalige sjoernalistyk:

Oan BZK en OCW: Stel finansjele middels beskikber foar it opsetten, it yn-stân-hâlden en it promoatsjen fan in minor Frysktalige sjoernalistyk;
Oan BZK en OCW: Meitsje, fanút it bewustwêzen dat sjoernalisten lang net altyd fia in oplieding sjoernalistyk yn it heger ûnderwiis ynstreame, in minor Frysktalige sjoernalistyk ek tagonklik foar oare stúdzjerjochtingen, besteande sjoernalisten en oare doelgroepen dy’t net mear studearje, en nim dêrby it ferlet fan in garânsjestelling foar in minor mei;
Oan BZK en OCW: Stypje de ynstellings om dy oplieding fierder te ûntwikkeljen en foar oare wurkgebieten nijsgjirrich te meitsjen, sadat ek sektoaren lykas rjochtspraak, oerheid en soarch fan sa’n minor profitearje kinne;
Oan BZK en OCW: Undersykje hoe’t dizze minor ek tagonklik en erkend wurde kin foar studinten út it universitêr heger ûnderwiis;

Fierder:

Oan BZK en OCW: Set noch mear yn op de fersterking fan de ‘Trochgeande learline Frysk’ om yn de basis yn it ferlet fan Frysktalich personiel, ek yn oare domeinen (lykas rjochtspraak, oerheid en soarch) te foarsjen;
Oan BZK: Nim (lytsere) talen lykas it Frysk ek mei yn technologyske kânsen oangeande Keunstmjittige Yntelliginsje (AI).

Lês hjir de folsleine (twatalige) advysbrief Frysketalige Sjoernalistyk oan BZK en OCW (23 jannewaris 2024)